Portugese cultuur: mozaïek, de typische kunstvorm

door | Geplaatst: 25 jan 2023 | Bijgewerkt op: 7 dec 2023 | Trends

De kunstvorm mozaïek kennen we ook wel in Nederland, maar in Portugal zou je ‘mozaïek’ haast met een hoofdletter moeten schrijven. In Portugal vind je namelijk niet alleen veel maar ook bijzondere mozaïekkunstwerken. Maar komt mozaïek dan ook uit Portugal? En waar vind je in Portugal de mooiste mozaïeken kunstwerken?

Waarom is er zoveel mozaïek in Portugal?

Stoepen, trappen, straten en pleinen; mozaïek is in Portugal overal te vinden. De hoofdstad Lissabon is de aanstichter van dit culturele hoogstandje. Veel straten van de stad – met name trottoirs en pleinen – zijn bedekt met kleine vierkante steentjes die zo neergelegd zijn dat ze knappe patronen vormen; mozaïek dus. Het is opvallend dat mozaïek meestal zwart-wit is. Leuk om te weten: de steentjes die gebruikt zijn, worden calçada genoemd en voluit heet straatmozaïek Calçada Portuguesa.

Over de oorsprong van deze Portugese traditie is redelijk wat bekend. Zo weten we dat na de grote aardbeving in 1755 tal van gebouwen en straten hersteld moesten worden. Het verhaal gaat dat hiervoor de kleine puinbrokken werden gebruikt en dat deze werden neergelegd in mooie patronen. Mozaïek zelf was overigens niet nieuw; de Romeinen pasten deze kunstvorm al toe en inspireerden de Portugezen. En zelfs vóór de Romeinen werd mozaïek al gelegd, namelijk in het vroegere Mesopotamië en ook door de oude Grieken (in de vijfde eeuw voor Christus).
De Portugezen waren ook vóór de aardbeving al liefhebbers van mozaïek. Na de aardbeving is de liefde toegenomen en kreeg de kunstvorm een ‘update’. Kenners zien twee verschillende mozaïekstijlen; die van vóór en die van na de aardbeving. De mozaïeken uit de eerste periode zijn vaak gelegd met stenen van verschillende groottes en die van de tweede periode zijn gemaakt van vierkante stenen die vrijwel van hetzelfde formaat zijn.

Waar kun je mooie mozaïek vinden?

Lissabon: Castelo de São Jorge

Het kasteel met de naam Castelo de São Jorge is belangrijk geweest voor de geschiedenis van de Calçada Portuguesa. De gouverneur van dit kasteel in Lissabon deed zijn uiterste best om het bouwwerk en de directe omgeving mooi te maken om inwoners te lokken. Dit deed hij door – je raadt het al – steentjes neer te laten leggen in een mozaïek. Men zegt dat de gevangenen van het kasteel deze zwart-witte mozaïekvloer in zigzagvorm hebben gemaakt.

Lissabon: Rossio

Het werk van de gevangenen werd opgemerkt door de rest van de stad en ze schijnen er zelfs een financiële beloning voor te hebben gekregen. Ook mocht diezelfde gouverneur ervoor zorgen dat Rossio, het bekendste plein van de stad, met mozaïek werd belegd. De gevangenen, die ineens tot stratenmakers waren gebombardeerd, gingen ook hier aan de slag. Het resultaat is prachtig: in de zwart-witte patronen herken je de zeevaartgeschiedenis van het land.

Porto

Als je erop let, zie je in Lissabon overal mozaïek. Maar zoals altijd het geval is met goed ideeën, werd mozaïek ook geliefd in andere dorpen en steden. In Porto heb je bijvoorbeeld een plein met prachtige mozaïek voor de kerk Igreja da Santíssima Trindade. En ook de perfecte ronde patronen voor de Igreja do Carmo in diezelfde stad mogen er zijn.
In Faro is er ook een kerk met de naam Igreja do Carmo. Niet alleen de kerk is fascinerend om te bezoeken (in de kerk bevindt zich namelijk een kapel die versierd is met botten en schedels), maar net buiten de kerk vind je een plein bedekt met indrukwekkende mozaïek.
De stad Lagos, in de Algarve, kan er ook wat van. Je vindt daar in bijna het gehele knusse winkelgebied afwisselende en mooie mozaïek. Vierkanten, cirkels, ruiten en haaien; de Portugese stratenmakers zijn echte kunstenaars!

Leer steeds meer over de Portugese cultuur

Wist je dat de invloed van de Portugese mozaïekkunstwerken zo groot was dat landen overal ter wereld dit overnamen? Dat is voor de Portugezen iets om trots op te zijn.
Wij zijn al jarenlang actief in Portugal en onze waardering en liefde voor de Portugese cultuur groeit nog steeds. Herken jij dit en wil jij vaak naar Portugal toe om te genieten van alles wat het land te bieden heeft? Misschien is investeren in een vakantiewoning in Portugal echt iets voor jou. Bekijk de luxe vakantiewoningen op onze website en laat het ons weten als je meer informatie wil over investeren in een vakantiewoning in Portugal.